Ratten voorkomen en bestrijden

De bruine rat is vandaag de dag meer dan ooit aanwezig. Dit is te danken aan de afwezigheid van een streng winterseizoen, waardoor ze het ganse jaar door kunnen kweken. Eén vrouwtjesrat kan zo'n 40 jongen per jaar voortbrengen die op hun beurt na drie maanden al geslachtsrijp zijn. Het is dus aangewezen om ze zo snel mogelijk te bestrijden wanneer je ze opmerkt, zodat hun aantallen zo laag mogelijk gehouden worden en de hinder tot een minimum beperkt wordt.

Ratten veroorzaken immers schade door te knagen aan houtwerk, elektrische leidingen, pvc-buizen en voedingsproducten, maar ook door graafwerken onder funderingen of vloeren, taluds en oevers. Ratten kunnen ook zorgen voor problemen met gezondheid en hygiëne.

Ratten voorkomen

De beste bestrijding is preventie = beperken dat ratten voedsel, beschutting, water vinden.

Enkele tips:

• Zorg voor een opgeruimde en propere omgeving in en rond de woning. 
• Laat geen etensresten rondslingeren en sluit tonnen met voedselvoorraden goed af.
• Verzamel huishoudelijk afval in een afgesloten container.
• Deponeer geen brood en gekookte etensresten in de compostbak/vat en zet het vat bij voorkeur op een harde ondergrond. 
• Voeder kippen of andere huisdieren 's morgens en doe dat beperkt zodat ratten ’s nachts, wanneer ze actief zijn, geen eten meer vinden.
• Gebruik vogelhuisjes om vogels te voederen.
• Stapel verpakte veevoeders, brandhout en ander materiaal los van de muren en tenminste 30 cm de grond.
• Vermijd langdurige voederopslag en gebruik de oudste voorraad eerst.
• Stapel brandhout elke 3 maanden om.
• Sluit buitenkraantjes goed af en vermijd stilstaand water.
• Dicht openingen, spleten en gaten van gebouwen.

Ook op andere locaties buiten je tuin moet je opletten met het voederen van dieren en al zeker met brood. Je laat bijvoorbeeld beter geen brood achter voor de ganzen aan de vaart!

Ratten bestrijden

Iedere eigenaar, huurder of gebruiker is wettelijk verplicht om ratten op zijn terrein te bestrijden. (KB van 19 december 1987).

• Bij een kleine populatie of als signaalfunctie kan je klemmen of vangkooien plaatsen. De klem zorgt voor een snelle doding en je vermijdt vangsten van de meeste andere dieren.

Plaats deze steeds zo dicht mogelijk bij de haarden en op duidelijke (loop)sporen. Zorg voor aantrekkelijk lokaas zoals chocolade of (pinda)kaas en raak de val zo weinig mogelijk aan met blote handen  om minder geur op de val achter te laten.

•  Indien bovenstaande acties geen resultaat opleveren, kan je met giftige lokazen werken: rodenticiden op basis van anticoagulantia (antibloedstollingsmiddelen). Dit zijn traag werkende giffen, hou er dus rekening mee dat het dier pas enkele dagen na opname zal sterven. Rattenvergif kan aangekocht worden in tuincentra, doe-het-zelfzaken en drogisterijen.
• Een bruine rat is intelligent en schuchter en heeft een aangeboren vrees voor nieuwe objecten. Het kan dus een tijdje duren alvorens ze het lokaas opneemt.
• Bij ernstige problemen kan je beroep doen op een gespecialiseerde bestrijdingsfirma.

Enkele richtlijnen voor het gebruik van giftige lokazen:

• Plaats deze steeds op (loop)sporen van de rat en zo dicht mogelijk bij de vermoedelijke schuilplaats.
• Leg deze steeds onbereikbaar voor kinderen of andere dieren, vb. in een rattenvoederdoos.
• Bied steeds voldoende lokaas aan en blijf aanbieden tot de opname stopt.

De rol van de overheid

De gemeente bestrijdt ratten langs grachten van openbaar belang. Dit gebeurt op een diervriendelijke manier. De aanwezigheid van ratten kan je aan de gemeentelijke milieudienst melden (milieudienst@boortmeerbee.be of 015 51 11 45 (optie 3)). 

Bestaat er een vermoeden van de aantrekking van ratten door de aanwezigheid van vuilnis, zal de gemeente de betrokken eigenaar(s) aanschrijven.

De provincie is verantwoordelijke voor de bestrijding van ratten langs waterlopen van tweede categorie (meldpunt ratten: 016/26 77 90, meldpuntratten@vlaamsbrabant.be) en de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) langs waterlopen van eerste categorie.